Σάββατο 12 Ιουλίου 2008

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ της Τούλας Μπούτου

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ

Θεατρικό μονόπρακτο
Κοινωνικό της Τούλας Μπούτου

Σκηνοθ.: Τ. Λέρτας.. Παίζουν: Τζ. Στεφανάτου, Ν. Καψής, Φ. Οικονομοπούλου. Σκην.-κοστ.: Μ. Μέλη. Διάρκεια 90'

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΛΥΤΡΩΣΗΣ ΣΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ
της Τούλας Μπούτου

Ευτυχία Νικολακοπούλου
Διδάκτωρ Ελληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Στο μυστικό μονοπάτι η σκηνή ανοίγει μέσα σε ένα σαλόνι με την εξομολόγηση μιας μαυροφορεμένης γυναίκας που έχασε το γιο και τη νύφη της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Είναι από τον μεγάλο αρχικό μονόλογο που το κοινό πληροφορείται για τη σχέση μητέρα γιος που ολοκληρώνεται λίγο αργότερα με την επίσκεψη της μητέρας της νύφης. Τα ερωτηματικά που εκφράζει γύρω από τη προσωπική ζωή του Φιλίπ αλλά την γενικότερη στάση του απέναντι στην κόρη της γενούν στον θεατή κάποιες ακαθόριστες αμφιβολίες για την επιτυχία αυτού του γάμου. Αυτή η συζήτηση δίνει την ευκαιρία στο κοινό να μάθει ότι Φιλίπ είχε μεγαλώσει στο πλευρό μιας αυταρχικής μητέρας με αυστηρά πρότυπα και περιορισμούς. Η σχέση μητέρα γιος αν και δεν φαίνεται να ήταν κλονισμένη, αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε εφόσον δεν υπάρχει η μαρτυρία του Φιλίπ. Μαθαίνουμε όμως ότι άκουσε τη συμβουλή της μητέρας του για να παντρευτεί μια “καθώς πρέπει” σύζυγο που πληρούσε το πρωτόκολλο της οικογένειάς του. Επομένως, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο γάμος ήταν επιβεβλημένος άρα αποτυχημένος τη στιγμή που δεν έγινε από το “μονοπάτι της καρδιάς” αλλά από την αυστηρή επιλογή της μητέρας. Λίγο πριν από το τέλος της παράστασης έχουμε την αποκαλυπτική εμφάνιση της Έλεν, μιας μαύρης Τανζανής που επιφυλάσσει για την λύση της πλοκής μια μεγάλη έκπληξη η οποία θα αλλάξει την πορεία των πραγμάτων και θα μετατρέψει την τραγωδία σε κωμωδία. Είναι η αποκάλυψη ενός μυστικού, που είναι η ύπαρξη ενός εγγονού από πρώτο πολιτικό γάμο του Φιλίπ όταν ήταν ακόμη φοιτητής.
Με την απρόσμενη είδηση, η μητρική λύπη θα μετατραπεί διαδοχικά σε χαρά και συγκίνηση. Παρά το γεγονός ότι η νεαρή μητέρα είναι αφρικανή, πρόκειται ουσιαστικά για ένα γυναικείο ρόλο που ενσαρκώνει το πρότυπο της μητρότητας, πρότυπο το οποίο έχει ήδη εξιδανικεύσει με την πέννα της η συγγραφέας από την αρχή της παράστασης. Γι αυτό και αποδέχεται την Έλεν προσδίνοντας για μια ακόμη φορά στην πονεμένη μητέρα, το μεγαλείο μιας τραγικής ηρωίδας με την πράξη της αναγνώρισης του παιδιού της με την πρόταση να μείνουν για πάντα στο σπίτι της.. Επιπλέον, αυτή η έκπληξη δημιουργεί μια έντονη συγκίνηση στο κοινό, που είχε ως εκείνη τη στιγμή διαφορετική γνώμη για τον ήρωα, και φέρνει ένα ευτυχισμένο τέλος στη παράσταση. Εκεί που όλοι νομίζουν ότι δεν θα υπάρξει λύση, και πιστεύουν σε μια βίαια αντίδραση της μητέρας-ρόλος, διαπιστώνουν μια αναγέννηση όπου η ηρωίδα δέχεται να αναλάβει υπό την κηδεμονία της Έλεν και το εγγονάκι της απορρίπτοντας έτσι όλες τις παλιές της αρχές.
Η επιτυχία της συγγραφέως δεν είναι μόνον να φτιάξει μια θεατρική παράσταση, αλλά να δείξει στον θεατή ότι όπως και στο θέατρο έτσι και στη ζωή κρατάμε μια μυστική πλευρά του εαυτού μας. Αυτό λοιπόν το μυστικό του Φιλίπ που έντεχνα το απεκάλυψε η συγγραφέας στο κοινό, θα μπορούσε να είχε μείνει για πάντα κρυφό. Τα πράγματα θα ήταν όμως πολύ διαφορετικά. Το τέλος θα ήταν αυτονόητο. Όμως η συγγραφέας με το ταλέντο της αλλά και με τη φιλοσοφία της ύπαρξης κάποιας δύναμης που επαναφέρει τα πάντα στην τάξη και μοιράζει τη δικαιοσύνη, επινοεί ένα έξυπνο τέχνασμα δημιουργώντας μια αναγνώριση όπως συχνά γίνεται άλλωστε και στις κλασικές κωμωδίες του Μολιέρου, του Ρακίνα και πολλών άλλων συγγραφέων. Κατορθώνει να ομορφύνει την πλοκή να την θεατροποιήσει και μετά από την αγωνία τον πόνο και την απελπισία, να φέρει μια λύση. Μια λύση ανθρώπινη, μεγαλειώδη και καθαρτική που απαλύνει την ατμόσφαιρα συγκινώντας τον θεατή με ένα γλυκό μήνυμα παρηγοριάς και αισιοδοξίας πως “η ζωή συνεχίζεται”.
Με τη δημιουργία της αυτή, η συγγραφέας καλεί το κοινό να σκεφτεί γύρω από το πρόβλημα της αλήθειας του ψεύδους του χάσματος των γενεών, της μητρικής αυταρχικότητας και των αταίριαστων γάμων. Καυτηριάζει το ρατσισμό, καταργεί την υποκρισία και αποδέχεται τον αληθινό έρωτα. Γι αυτό ίσως και η ίδια καταδικάζει σε θάνατο τους δύο νέους που παντρεύτηκαν χωρίς έρωτα. Πιστεύοντας ότι έτσι κι αλλιώς όταν δεν υπάρχει αίσθημα η ψυχή πεθαίνει. Δίνει όμως και την ευκαιρία στους αυταρχικούς γονείς να αλλάξουν και να ξεφύγουν από τα λανθασμένα πρότυπά τους.


Δρ Ευτυχία Νικολακοπούλου

Δεν υπάρχουν σχόλια: